Wat houdt obstipatie in? 

Obstipatie (een moeilijke stoelgang, verstopping) is een darmprobleem waar veel Nederlanders mee te maken krijgen. Bij obstipatie gaat iemand minder vaak naar het toilet dan normaal en is de ontlasting droger en harder dan gebruikelijk. Overigens varieert een normale stoelgang van 2 maal per week ontlasting tot 2 maal per dag. De klachten gaan vaak samen met buikpijn en krampen of een opgeblazen gevoel. Sommige mensen krijgen last van aambeien of ‘overloopdiarree’ (zie kopje 'De meest voorkomende klachten'). Ernstige complicaties zoals verzakking (prolaps) en darmafsluiting zijn zeer zeldzaam. 

Bij veel mensen gaan de problemen vanzelf weer over binnen 2 weken, maar bij sommige mensen blijven de klachten steeds terugkomen. Er kan dan sprake zijn van ‘chronische obstipatie’ wat ook wel ‘constipatie’ wordt genoemd. 

Oorzaken. 

Er zijn verschillende oorzaken voor de moeilijke stoelgang of verstopping, maar vaak is er geen enkele lichamelijke afwijking te vinden. Stress kan bovendien een belangrijke oorzaak zijn voor de verstoorde stoelgang. U kunt met deze klachten het beste eerst naar de huisarts. Er zijn voor de huisarts speciale richtlijnen om te kunnen bepalen wanneer er sprake is van (chronische) obstipatie.

Klachten

De klachten worden nog te vaak onderschat. Bij veel mensen kan obstipatie storend zijn voor de algemene dagelijkse activiteiten. Ook is er bij veel mensen schaamte om over de klachten te praten. Het is bovendien niet eenvoudig om snel de juiste behandeling te vinden. Andere mensen geven vaak nog ‘verkeerde’ adviezen zoals eet minder bananen of eet meer gewelde pruimen. De klachten van obstipatie overlappen voor een deel met de klachten van prikkelbare darm syndroom (IBS, irritable bowel syndroom, spastische darm). Bij patiënten met IBS is echter de kneedfunctie van de darm verstoord en daardoor krijgen deze mensen een opgeblazen gevoel. Bij IBS is de darm overgevoelig waardoor er gemakkelijk buikpijn of een gevoel van aandrang kan ontstaan. De klacht obstipatie kan meerdere oorzaken hebben, die niet altijd lichamelijk zijn.

Windjes

Winden inhouden is ongezond. Dit kan leiden tot uitstulpingen van de darmen en de giftige darmgassen kunnen door opname in de bloedbaan klachten als vermoeidheid en hoofdpijn veroorzaken. Het blijkt dat 70% van de Nederlanders winden laat in de nabijheid van de partner. Ruim veertig procent windt in de nabijheid van de kinderen en veertien procent laat winden rustig gaan in de aanwezigheid van vrienden. In het openbaar vervoer gunt twaalf procent van de Nederlanders zijn winden de vrijheid.

De meestvoorkomende klachten

- Harde, droge ontlasting

- Slechts één of twee keer per week ontlasting

- Hard moeten persen

- Poepvegen; langs de harde ontlasting in de darm kan zachte ontlasting weglekken. Dit wordt ook wel overloopdiarree genoemd

- Pijn bij het poepen; harde, dikke ontlasting kan scheurtjes en kloofjes in de anus veroorzaken. Als daar weer ontlasting langskomt kan dit een branderig gevoel veroorzaken.

- Het gevoel na de stoelgang nog steeds te moeten poepen

- Aambeien; als er regelmatig sprake is van verstopping en hard persen, kunnen er aambeien ontstaan. Deze kunnen pijnlijk zijn.

Psychosociale gevolgen van obstipatie

Naast de lichamelijke ongemakken heeft obstipatie bij sommige mensen ook psychische en sociale gevolgen. Emoties zoals angst, schaamte, boosheid, schuldgevoel, somberheid en verdriet spelen daarbij een belangrijke rol. Je voelt je mogelijk niet goed, en dat heeft invloed op je stemming.

Onbegrip bij anderen

In de Nederlandse samenleving is er nog altijd veel onbegrip voor mensen met obstipatie. Dat onbegrip versterkt de negatieve gevoelens van mensen met obstipatie. Denk daarbij bijvoorbeeld aan winderigheid. Veel mensen moeten er niet aan denken om een wind te laten waar anderen bij zijn, maar geneesmiddelen en laxeermiddelen kunnen winderigheid als gevolg hebben en ophouden van de lucht kan weer andere klachten versterken (zie ook het kader hieronder). Veel mensen hebben eigenlijk geen idee wat chronische obstipatie is en denken dat het met extra vruchtensapjes, gewelde pruimen en wondermiddeltjes eenvoudig is op te lossen. De werkelijkheid is helaas vaak anders.

Advies begeleiding van MZ-er. 

Lichamelijk: Probeer zoveel mogelijk vezels in je dieet te stoppen. 

 Sociaal: Praat met zoveel mogelijk dierbaren erover hoe je hiermee omgaat en hoe je verwacht van hun hoe zij ermee omgaan. Praat ook veel over hoe je jezelf voelt, en hoe het gaat met je. 

Psychisch: Probeer toch in je hoofd te houden dat veel mensen obstipatie hebben en jij niet de enige bent. Probeer contact te zoeken met mensen die ook last hebben met obstipatie en vraag aan hun hoe ze er psychisch mee om gaan.

Artikel door: Dylan Versteeg.