Wat is Trombose?

Als je in je vinger snijdt, komt je lichaam meteen in actie. Bloedplaatjes en stollingseiwitten vormen een stolsel oftewel een korstje om het bloeden te stelpen. Soms ontstaat er zomaar een stolsel in een bloedvat zonder dat er sprake was van een bloeding. Dat heet trombose en zorgt voor allerlei problemen.

 

Raakt de bloedprop of een stukje ervan los van de vaatwand, dan voert bloedstroom het stolsel mee. Gaat het propje vervolgens vastzitten in een ader of slagader, dan heet dat een embolie.

 

Zo’n overbodig bloedpropje (trombus) kan een ader of een slagader gedeeltelijk of helemaal afsluiten. De weefsels achter de bloedprop krijgen daardoor te weinig zuurstof aangevoerd, waardoor ze kunnen afsterven. Een trombus kan overal in je lichaam ontstaan, maar komt het meest voor in de benen, de longen, het hart en de hersenen. Daar leidt het tot verschillende problemen.

Oorzaken van Trombose.

 

Trombose kan verschillende oorzaken hebben. 

 

Zo kan trombose ontstaan als de kwaliteit van de bloedvaten niet goed is, zoals bij slagaderverkalking. Roken, een hoog cholesterolgehalte, suikerziekte en hoge bloeddruk spelen hierbij een belangrijke rol.  Trombose kan ook ontstaan als de bloedstroom vertraagd is, zoals bij langdurige bedrust of na een operatie. Ook een andere samenstelling van het bloed kan een trombose veroorzaken, bijvoorbeeld bij mensen die een tekort aan remmers van de bloedstolling hebben of een teveel aan bloedcellen.

 

Vaak hebben mensen met trombose een combinatie van risicofactoren.

 

In sommige families komt trombose vaker voor, doordat de samenstelling van de stollingsfactoren anders is. Er zijn ook situaties waarin er geen oorzaak voor de trombose gevonden wordt. We spreken dan van een idiopathische trombose.

 

Trombose kan ontstaan door:

 

Een onregelmatige bloedvatwand

• roken
• hoog cholesterolgehalte
• diabetes
• hoge bloeddruk

 

Een trage bloedstroom

• langdurige bedrust
• boezemfibrilleren
• na een operatie
• gipsbeen
• lange vlieg- en busreizen

 

Een veranderende samenstelling van het bloed

• tekort bepaalde remmers (proteïne S, proteïne C)
• teveel aan bloedcellen

gevolgen van Trombose.

Trombose komt het meeste voor in de hersenen, het hart en de benen

Gevolgen in de hersenen:

 

hersenembolie.

Als een stukje van een stolsel of een stolsel loslaat in het hart of in de halsslagader kan dit vastlopen in de verderop gelegen slagader van de hersenen. We spreken dan van een hersenembolie.

 

Herseninfarct.

Als een embolie een slagader van de hersenen afsluit, kan dit aanleiding zijn voor een herseninfarct. Afhankelijk van de grootte van het bloedvat en de plaats in de hersenen waar het stolsel vastloopt, doen zich verschijnselen voor als bewusteloosheid, lichte tot ernstige spraakstoornissen of verlammingen. Indien de gevolgen zich binnen 24 uur herstellen noemen we het een TIA. Bij blijvende gevolgen spreken we van een CVA.

 

 

Gevolgen in het hart:

 

Onregelmatige hartslag

Boezemfibrilleren (ook wel atriumfibrilleren genoemd) is een hartritmestoornis die onbehandeld een grotere kans geeft op trombose.

 

De cardioloog zal met medicijnen of andere behandelingen proberen weer een regelmatige hartslag te krijgen. Blijft de hartslag onregelmatig, dan worden vaak antistollingsmiddelen voorgeschreven ter voorkoming van een hersenembolie. Dit kan acenocoumarol of fenprocoumon zijn.

 

Hartklepafwijking.

Als één van de hartkleppen beschadigd is en niet meer goed functioneert, kan het voorkomen dat een stolsel op de hartklep ontstaat. De cardioloog zal in een vroegtijdig stadium antistollingsmiddelen voorschrijven om de vorming van trombose op een dergelijke hartklep te voorkomen. Dit kan acenocoumarol of fenprocoumon zijn.

 

(dreigend) hartinfarct.

Bij vernauwingen in de kransslagaders, de slagaders die het hart van bloed voorzien, kan de hartspier onvoldoende zuurstof krijgen. Als één van de takken van de kransslagaders van het hart helemaal afgesloten wordt door trombose, ontstaat een hartinfarct.

 

Gevolgen in de benen:

 

Slagaders in de benen

 

Als een trombose één van de slagaders van de benen geheel of gedeeltelijk afsluit, kan dit klachten geven met lopen. Bekend zijn de zogenaamde 'etalagebenen': mensen blijven vaak stilstaan om de pijn in de benen te verminderen. 

De specialist kan chirurgisch behandelen op de volgende manieren:

 

• De specialist kan een bloedvatomleiding om de vernauwing heen maken, zodat het bloed weer kan stromen naar de rest van het been. 
• Een andere mogelijkheid is het slechte stuk bloedvat vervangen door een kunststofvat. 
• De derde mogelijkheid is het zogenaamde dotteren. Hierbij wordt op de plaats van de vernauwing een ballonnetje opgeblazen dat de vernauwing opheft zodat het bloed weer kan stromen. 
• Ook kunnen er medicijnen voorgeschreven worden. Soms is dit aspirine, soms zijn het antistollingsmiddelen zoals acenocoumarol of fenprocoumon.  

Aders in de benen 

 

 

 

Trombosebeen en longembolie 

Ook kan een bloedstolsel in de beenaders ontstaan. Indien dit één van de grotere aders afsluit, ontstaat een trombosebeen. Dit kan bijvoorbeeld optreden als iemand een tijdje in bed ligt, zoals na een operatie, waardoor de bloedstroom vertraagd is. Het bloed kan niet weg en het been gaat opzetten en pijn doen. Eén van de gevaren van een trombosebeen is het losschieten van een bloedstolsel. Dat stolsel kan, nadat dit het hart gepasseerd heeft, vastlopen in een van de longslagaders.

 

Dit heet een longembolie. Het is dus van belang iemand zo kort mogelijk bedrust voor te schrijven of uit voorzorg medicijnen te geven om trombose te voorkomen. De specialist zal zijn best doen uitbreiding van de trombose zo snel mogelijk te stoppen. Hiervoor kan in de acute situatie heparine of laag moleculair gewicht heparine zoals Fragmin of Fraxiparine gegeven worden. Dit zijn middelen die uitbreiding van het stolsel tegengaan. Voor de behandeling op lange termijn kunnen antistollingsmiddelen worden voorgeschreven, zoals acenocoumarol of fenprocoumon.

 

Posttrombotisch syndroom (PTS)

 

Een ander gevolg van een trombose in de diepgelegen aders in de benen kan het zogenaamde posttrombotisch syndroom (PTS) zijn. Het posttrombotisch syndroom is een aandoening die op langere termijn kan ontstaan als gevolg van een diepveneuze trombose. Het stolsel dat bij de diepveneuze trombose is ontstaan kan op den duur de klepjes in de ader aantasten. Normaal gesproken zorgen de klepjes ervoor dat het naar het hart teruggepompte bloed niet terugstroomt als men rechtop staat. Als de klepjes door een diepveneuze trombose niet meer goed functioneren kan het bloed gemakkelijk terugstromen. Hierdoor neemt de druk op de aders en kleine haarvaatjes toe en staat het bloed als het ware stil in gedeelten van de ader, waar ze ontstekingsreacties geven. Als dit gebeurt, is er sprake van het posttrombotisch syndroom.

 

Klachten die u bij een posttrombotisch syndroom kunt ervaren zijn:

 

• Een zwaar, moe gevoel of kramp in het aangedane lichaamsdeel
• Vochtophoping (oedeem), die meestal in de loop van de dag toeneemt
• Bruine verkleuringen op de huid
• Eczeem
• Spataders
• Een dunne glanzende huid
• Witte verkleuringen van de huid
• Moeilijk genezende wonden (open been)

Door een effectieve behandeling van diepveneuze trombose is het ontstaan van een posttrombotisch syndroom in de meeste gevallen te voorkomen. Belangrijk onderdeel daarbij vormt de zogenaamde compressietherapie met behulp van steunkousen. Als eenmaal een posttrombotisch syndroom is ontstaan, is deze nooit meer helemaal te genezen

Advies begeleiding als mz’er:

 

Lichamelijk: Ons lichamelijke advies voor trombose is zo veel mogelijk bewegen, en zo minder mogelijk vetten eten. 

 

Sociaal: Praat veel met mensen die het ook hebben, en vraag aan hun advies hoe zij er mee om gaan. Vraag ook aan hun hoe hun omgeving hierop heeft gereageerd. 

Psychisch: Voor sommige mensen is het heel moeilijk om om te gaan met trombose. Praat veel met je arts over hoe je je voelt, en wat hij daar misschien mee kan doen. Praten met je behandelend arts kan veel psychische problemen voorkomen. 

 

 Artikel door: Sanne Bosmans.